Η κυβέρνηση βρίσκεται σε σοβαρό αναστάτωμα μετά τις αποκαλύψεις περί “μονταζιέρας” στις συνομιλίες μεταξύ σταθμάρχη και μηχανοδηγών στην περίπτωση των Τεμπών, αποκαλύψεις που έγιναν από την εφημερίδα “Βήμα”.
Παρά τις προσπάθειές της να δικαιολογηθεί και να υποστηρίξει πως δεν επηρέασε την ποιότητα της δικαστικής έρευνας για το έγκλημα στις Τέμπες, οι αμφιβολίες παραμένουν, ιδίως για το αν υπήρξε παρόμοια παρέμβαση και στο διαθέσιμο οπτικό υλικό.
Οι ίδιοι οι μηχανοδηγοί ανέφεραν περιστατικά κοπτοραπτικής στις καθημερινές τους συνομιλίες, ενώ το Σωματείο Εργαζομένων του ΟΣΕ ζήτησε την επίσημη κατάθεση του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών για να διερευνήσει πώς έφτασαν τα ηχητικά στα μέσα ενημέρωσης.
Δεν θα έπρεπε να έρθει σαν έκπληξη στην κυβέρνηση, καθώς οι καταγγελίες για “μονταζιέρα” υπήρχαν εξαρχής. Το “Βήμα” απλά έκανε πιο βαθιά ανάλυση.
Είναι προφανές πως υπάρχει σημαντικό έλλειμμα εμπιστοσύνης, βασιζόμενο σε όσα έχουν καταγραφεί και καταγγελθεί τους τελευταίους μήνες, καθώς και στην πολιτική δράση της κυβέρνησης.
Το μονταρισμένο ηχητικό δημοσιεύθηκε στις 1 Μαρτίου 2023, αμέσως μετά το τραγικό δυστύχημα, από τον ιστότοπο του “Πρώτου Θέματος”. Εκεί, ο μηχανοδηγός της InterCity 62, Γ. Κουτσούμπας, λαμβάνει οδηγίες από τον προφυλακισμένο σταθμάρχη της Λάρισας, Βασίλη Σαμαρά, και του ζητείται να φύγει. Αυτό το ηχητικό, όπως αποκαλύφθηκε από το “Βήμα”, ήταν μια σύνθεση δύο ψηφιακών αρχείων, όπου ο σταθμάρχης επικοινωνούσε με δύο διαφορετικούς μηχανοδηγούς, αλλά αυτό έμεινε κρυφό.
Ειδικότερα, επεξεργάστηκαν τα πρώτα δευτερόλεπτα του δεύτερου αρχείου, όπου ο σταθμάρχης αναφερόταν σε έναν άλλο μηχανοδηγό, αποκαλώντας τον Σωτήρη.
Το ερώτημα που παραμένει είναι ποιος πραγματοποίησε αυτήν την επεξεργασία και πότε, καθώς έχουν περάσει ελάχιστες ώρες από το δυστύχημα και τη συλλογή των στοιχείων.
Σύμφωνα με την επίσημη Έκθεση Πραγματογνωμοσύνης των εμπειρογνωμόνων που όρισε η Τροχαία Λάρισας, η εξαγωγή των δεδομένων έγινε την 1η Μαρτίου 2023 μεταξύ 17:00 και 19:00:
“Μεταβήκαμε στον σταθμό του ΟΣΕ στη Λάρισα, όπου παρουσία αξιωματικών της Τροχαίας Λάρισας, εκπροσώπου του ΟΣΕ, εκπροσώπου της Hellenic Train, εκπροσώπου της ΕΡΓΟΣΕ και εκπροσώπου της ALSTOM, εξήχθησαν τα δεδομένα από το σύστημα καταγραφής συμβάντων, με βάση τις κινήσεις που έγιναν, ιδίως στον Τοπικό Πίνακα Χειρισμού & Οπτικού Ελέγχου του ΣΣ Λάρισας, για το χρονικό διάστημα μεταξύ Τρίτης, 28 Φεβρουαρίου 2023, ώρας 21:50:36, και Τετάρτης, 1ης Μαρτίου 2023, ώρας 02:39:45 π.μ.”.
Αυτό σημαίνει ότι αντλήθηκαν εκεί εκατοντάδες ψηφιακά αρχεία από συνομιλίες μέσω ασύρματου VHF, τηλεφώνων και GSMR, καθώς και καταγραφές των χειρισμών στα κλειδιά αλλαγών τροχιάς.
Επιπλέον, φαίνεται ότι ήταν ενεργοποιημένος ένας πολύ οργανωμένος μηχανισμός που κατάφερε να εντοπίσει τα δύο επίμαχα αρχεία, προκειμένου να εξυπηρετήσει το επιθυμητό ναρρατίβ για το ανθρώπινο λάθος, είτε με επεξεργασία είτε με σαφείς οδηγίες για τη συρραφή τους.
Όλα αυτά έγιναν εντός τριών ωρών, προκειμένου να δημοσιευτεί στις 22:11 και να αναπαραχθεί από όλα τα μέσα ενημέρωσης μέσα στη νύχτα.
Υπάρχει, ωστόσο, και μια άλλη πιθανότητα. Ίσως δεν περιορίστηκε μόνο σε μια “απομάκρυνση δεδομένων” στη Λάρισα, αλλά να υπήρξαν περισσότερες τέτοιες ενέργειες.
Για παράδειγμα, ο τότε διευθυντής Κυκλοφορίας του ΟΣΕ, Κ. Χρυσάγης – που πέθανε σε περίεργο τροχαίο ατύχημα στις 27/3/23 – στη μοναδική του κατάθεση περιέγραψε διαφορετικά τη διαδικασία.
Ο εκλιπών είχε μιλήσει στους ερευνητές της “επιτροπής Γεραπετρίτη” στις 14 Μαρτίου:
“Οι απομακρύνσεις από τα καταγραφικά της Λάρισας ήταν δύο στικάκια τα οποία είχε κληθεί και ο Εισαγγελέας εκεί στη Λάρισα και πήγαν και έκαναν την απομάκρυνση αυτή παρουσία και του κ. Τερεζάκη”.
Να σημειωθεί ότι ο κ. Τερεζάκης είναι πλέον ο μεταβατικός διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ.
Ωστόσο, την ημέρα του ατυχήματος, στις 28/2/23, ο κ. Τερεζάκης ήταν σύμβουλος της διοίκησης μέσω ιδιωτικής εταιρείας, από όπου παραιτήθηκε στις 1η Μαρτίου, ενώ ανέλαβε επίσημα καθήκοντα στις 17/3.
Ο αείμνηστος Χρυσάγης είχε επίσης δηλώσει ότι στη διαδικασία απομάκρυνσης “έγινε και πρακτικό και πήρανε δύο στικάκια, τα οποία ο κ. Τερεζάκης μου τα έδωσε κιόλας, αφορούν το καταγραφικό, δηλαδή τον πίνακα καταγραφής των κινήσεων που κάνει ο τοπικός χειρισμός, και τις συνομιλίες που είναι στο ραδιοτηλέφωνο και το τηλέφωνο του σταθμού”.
Τέλος, υπογράμμισε ότι “έγινε η καλύτερη προσπάθεια σε αυτό τον χρόνο που είχαμε, αλλά υπάρχουν και άλλα πράγματα που δεν είναι εύκολα αντιληπτά ή δεν μπορούμε να πούμε ποιος ακριβώς τα είπε”.
Επομένως, υπάρχουν ακόμη αναπάντητα ερωτήματα και ασάφειες που χρειάζονται διερεύνηση για να διαλευκανθούν. Οι αποκαλύψεις αυτές προκαλούν έντονες ανησυχίες στο κοινό και θέτουν υπό αμφισβήτηση την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, καθώς και την ειλικρίνεια των εμπλεκομένων φορέων.
Παράλληλα, η ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στον τομέα των συγκοινωνιών και του σιδηροδρόμου γίνεται επιτακτική, καθώς η εμπιστοσύνη του κοινού προς τις αρχές και τα θεσμικά όργανα έχει υπονομευθεί σοβαρά.
Για να ανακτηθεί αυτή η εμπιστοσύνη, είναι αναγκαίο να διεξαχθεί μια εμπεριστατωμένη έρευνα για τα γεγονότα και τις καταγγελίες που έχουν προκύψει, ενώ πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την ανασύνταξη του σιδηροδρομικού συστήματος και τη βελτίωση της λειτουργίας του.
Επίσης, είναι απαραίτητο να εξεταστεί η πιθανότητα επίδρασης παραγόντων από το πολιτικό σύστημα στις διαδικασίες δικαστικής έρευνας και διαχείρισης των επιπτώσεων του δυστυχήματος.
Συνολικά, η ανάδυση των αποκαλύψεων αυτών απαιτεί μια ολοκληρωμένη και διαφανή αντιμετώπιση από τις αρμόδιες αρχές, προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κοινού και να διασφαλιστεί η ακεραιότητα και η διαφάνεια στη λειτουργία του κράτους και των δημόσιων υπηρεσιών.
