Το ζήτημα των ψηφιακών ταυτοτήτων είναι πολύπλοκο και μπορεί να προκαλέσει συζητήσεις σχετικά με την ιδιωτικότητα, την ασφάλεια δεδομένων και τις ελευθερίες των πολιτών. Είναι σημαντικό να έχουμε σωστές πληροφορίες και να εξετάσουμε την κυβερνητική πολιτική, τη νομοθεσία και τις πραγματικές συνέπειες.
Το κλασικό σενάριο που εμφανίζεται στα ρεπορτάζ είναι η παρουσίαση του “τσιπ του σατανά” και αντίστοιχων θρησκευτικών ή συνωμοσιολογικών σεναρίων. Όλα αυτά, ωστόσο, αποτελούν φθηνή προπαγάνδα. Ένα κλασικό φαινόμενο που συναντάται ευρέως στα μέσα ενημέρωσης και την πολιτική ζωή, με στόχο το κρυψίν της πραγματικής κατάστασης. Επιπλέον, η κυβέρνηση έχει παραγάγει πολλές ψευδείς πληροφορίες προκειμένου να δικαιολογήσει την πιθανή υποχρεωτική εφαρμογή των νέων ταυτοτήτων.
Λόγος #1 – Γεωεντοπισμός
Η παραπλανητική, άκυρη και φθηνή διαμαρτυρία για τον γεωεντοπισμό των κινητών τηλεφώνων.
Θα υπάρχει γεωεντοπισμός στις νέες ταυτότητες; Το επιχείρημα για τον γεωεντοπισμό των κινητών τηλεφώνων χρησιμοποιείται ευρέως από πολιτικούς και διαδικτυακούς σχολιαστές, προσπαθώντας να παρουσιάσουν το ενδεχόμενο της συμπερίληψης του γεωεντοπισμού ή άλλων παραμέτρων στις νέες ταυτότητες ως μη σημαντικό.
Καταρχάς, δεν υπάρχει καμία αναφορά στην οδηγία της ΕΕ που να απαιτεί τον γεωεντοπισμό. Το γεγονός ότι διακινδυνεύουν δημόσια τη συζήτηση για τον γεωεντοπισμό των κινητών τηλεφώνων αποτελεί έμμεση παραδοχή ότι οι νέες ταυτότητες θα περιλαμβάνουν (ή θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν στο μέλλον;) τη δυνατότητα γεωεντοπισμού (που μπορεί να εφαρμοστεί μόνο με το σάρωμά τους, όπως εξηγώ παρακάτω).
Ωστόσο, ο παραλληλισμός αυτός είναι ανόητος και αστείος. Στα κινητά τηλέφωνα, ο γεωεντοπισμός υπάρχει για τη διευκόλυνση της κατανάλωσης και της πλοήγησης, είναι ΑΝΩΝΥΜΟΣ, δεν αποθηκεύεται σε καμία κυβερνητική βάση δεδομένων και είναι ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΟΣ, δηλαδή μπορεί να απενεργοποιηθεί από τον χρήστη όταν το επιθυμεί (ή ακόμη και να μην έχει smartphone ή να μην το έχει πάντα μαζί του).
Επιπλέον, τα στοιχεία δεν είναι ονομαστικά και δεν αποθηκεύονται σε κυβερνητική υπηρεσία ή βάση δεδομένων. Καμία σχέση λοιπόν με τις ταυτότητες. Ωστόσο, στις ταυτότητες, ο γεωεντοπισμός δεν θα γίνεται ασύρματα ή μέσω συστήματος GPS, αλλά με το ηλεκτρονικό σάρωμα της κάρτας. Σήμερα, δεν απαιτείται το σάρωμα των ταυτοτήτων ή των διαβατηρίων (εκτός από το αεροδρόμιο). Ακόμη και το διαβατήριο, αν χρησιμοποιηθεί ως έγγραφο ταυτότητας, υπόκειται σε οπτικό έλεγχο.
Έτσι λοιπόν, αύριο, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα εάν και πού θα επιθυμούν οι διάφορες νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις την υλοποίηση του συστήματος σάρωσης στις ταυτότητες. Συνήθως, το επιχείρημα που χρησιμοποιείται είναι “για τη δική μας ασφάλεια”.
Παρόλα αυτά, το αληθινό σκοπός της ηλεκτρονικής ταυτότητας θα είναι η ενσωμάτωσή της σε ένα σύστημα σάρωσης και όχι ο οπτικός έλεγχος όπως συμβαίνει με τα υφιστάμενα έγγραφα.
Γιατί, λοιπόν, χρειάζεται η κυβέρνηση να περιλαμβάνει στοιχεία γεωεντοπισμού στις ταυτότητες; Ποιος σκοπός εξυπηρετεί αυτό (αν, βέβαια, τελικά εφαρμοστεί αυτή η δυνατότητα);
Σε κάθε περίπτωση, το θέμα του γεωεντοπισμού αποτελεί μια ακόμη ανακρίβεια που χρησιμοποιείται παραπλανητικά (κυρίως από πολιτικούς) με σκοπό να αποσπάσει την προσοχή από το πραγματικό πρόβλημα που περιγράφω πιο κάτω.
Λόγος #2 – Οι Κανόνες της ΕΕ
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με τις ταυτότητες επικεντρώνεται στο δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας μεταξύ των χωρών της ΕΕ και δεν επηρεάζει απαραίτητα τη χρήση των εγγράφων αυτών από τους Έλληνες πολίτες. Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1157 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 (διαθέσιμος εδώ: https://tinyurl.com/3jjt4dsk) αφορά το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ΕΕ. Δεν αφορά κατ’ ουδέν τη χρήση των εγγράφων αυτών από τους υπηκόους της κάθε χώρας. Ο τίτλος του αναφέρει συγκεκριμένα («… που ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας»).
Επιπλέον, ο κανονισμός ΔΕΝ ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τα κράτη μέλη να εκδίδουν ταυτότητες. Συγκεκριμένα, δηλώνει (παράγραφος 11): “Ο παρών κανονισμός δεν υποχρεώνει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν δελτία ταυτότητας ή έγγραφα διαμονής, όταν αυτά δεν προβλέπονται στην εθνική νομοθεσία, ούτε θίγει την αρμοδιότητα των κρατών μελών να εκδίδουν, βάσει του εθνικού δικαίου, άλλα έγγραφα διαμονής που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης”.
Εξαιτίας αυτού, σήμερα υπάρχουν κράτη της ΕΕ και της περιοχής Schengen όπου η έκδοση ταυτότητας ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ για τους πολίτες. Πιο συγκεκριμένα, αυτές οι χώρες είναι (διαθέσιμες εδώ: https://tinyurl.com/59hs2vpx)
H ΕΕ δεν αναφέρει πουθενά ότι η Ελλάδα πρέπει υποχρεωτικά να χορηγήσει νέες ταυτότητες σε όλους τους πολίτες.
Η υποχρέωση αφορά την ανανέωση των ταυτοτήτων μόνο για όσους επιθυμούν να τις χρησιμοποιούν για τις μετακινήσεις τους εντός της ΕΕ. Συνεπώς, δεν θα είναι δυνατό να ταξιδεύετε εντός της ΕΕ και της περιοχής Schengen με τις παλιές ταυτότητες.
Αυτό θα ισχύει μόνο για όσους ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟ αλλά επιθυμούν να ταξιδέψουν στην ΕΕ με ταυτότητα, υπό τον όρο να εκδώσουν νέου τύπου ταυτότητα.
Γιατί λοιπόν προσανατολίζονται σε υποχρεωτικότητα για όλους, όπως αναφέρουν τα μέσα ενημέρωσης;
Είναι λοιπόν αναμφισβήτητο ότι απαιτούνται νέες ταυτότητες ως αντικατάσταση των παλαιότερων και αναστρώνται νέοι δρόμοι στον τομέα αυτό. Μια κλασική ηλεκτρονική ταυτότητα με τα προσωπικά στοιχεία και τεχνολογία RFID δεν θα διαφέρει από ένα διαβατήριο. Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει διαφορετικές σκέψεις σε αυτόν τον τομέα και αυτή είναι η πραγματική ανησυχία.
Πράγματι, η νέα ταυτότητα μπορεί να μετατραπεί σε έναν προσωπικό ψηφιακό φάκελο για κάθε πολίτη, και να χρησιμοποιηθεί ως μέσο για την απόδοση ή την αφαίρεση δικαιωμάτων, υπηρεσιών και πρόσβασης, βάσει των κριτηρίων που καθορίζει κάθε κυβέρνηση και βάσει όλων των προσωπικών δεδομένων κάθε πολίτη που θα αποθηκεύονται σε μια κυβερνητική βάση δεδομένων.
