Η “τουρκική διαδρομή” που προωθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει προβλήματα για τέσσερις κύριους λόγους. Σύμφωνα με προηγούμενο άρθρο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιλέγουν τη “Ινδοευρωπαϊκή διαδρομή” ως αντίπαλο δυνατό του Κινέζικου μεταξιού, με την Ινδία στο επίκεντρο και μια διαδρομή που περνά από Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία, Ιορδανία, Ισραήλ, και Ελλάδα προτού καταλήξει στην ΕΕ.
Αυτή η διαδρομή έχει εξαιρετική σημασία για την Ελλάδα, καθώς γίνεται η πύλη εισόδου στην ΕΕ, ενώ η Τουρκία παρακάμπτεται. Αυτή η εξέλιξη προκαλεί έντονη δυσαρέσκεια στους Τούρκους, καθώς αναμένεται να επηρεάσει δυναμικά την περιφερειακή γεωπολιτική ισορροπία.
Η εναλλακτική οδός που επιδιώκει η Τουρκία
Οι Τούρκοι προσπαθούν να ανατρέψουν τον σχεδιασμό της Ινδοευρωπαϊκής οδού, προβάλλοντας τη δική τους πρωτοβουλία για έναν “Αναπτυξιακό Δρόμο του Ιράκ”. Η πρωτοβουλία αυτή προβλέπει μια νέα διαδρομή που θα διέρχεται από το Ιράκ και θα οδηγεί στην Τουρκία, στη συνέχεια προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Τουρκία βρίσκεται σε εντατικές διαπραγματεύσεις με το Ιράκ, το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για το έργο, το οποίο προβλέπει τη μεταφορά εμπορευμάτων από το λιμάνι Grand Faw στο Ιράκ προς την Τουρκία, είτε οδικώς είτε σιδηροδρομικώς.
Η διαδρομή, η οποία θα κοστίσει περίπου 17 δισεκατομμύρια δολάρια, θα βασιστεί σε ένα σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας μήκους 1.200 χιλιομέτρων. Ο στόχος των Τούρκων είναι να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση του έργου έως το 2028.
Νέος στόχος της Τουρκίας οι χώρες του Κόλπου
Ο Erdal Eren, Πρόεδρος της Ένωσης Τούρκων Εργολάβων (TMB), επεσήμανε τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν για την υλοποίηση ενός σημαντικού έργου, εκφράζοντας τη σημασία του για τις τουρκικές εργολαβικές εταιρείες. Κατά τη συνέντευξή του στον ανταποκριτή του Anadolu, ο Έρεν ανέλυσε τις δραστηριότητες του κλάδου και τους στόχους του για το επόμενο έτος.
Επισημαίνοντας την εστίασή τους σε νέες χώρες-στόχους, ο Έρεν εξήγησε ότι με τη βελτίωση των πολιτικών σχέσεων, επικεντρώθηκαν ιδιαίτερα στις χώρες του Κόλπου, επικεντρώνοντας την προσοχή τους στη Σαουδική Αραβία και το Ιράκ. Ο Eren τόνισε ότι η Σαουδική Αραβία θεωρείται υποψήφια για αντιστάθμιση της απώλειας στη Ρωσία, με ετήσιο νέο επιχειρηματικό δυναμικό 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο πρώτο στάδιο. Επιπλέον, ανέφερε ότι εργάζονται για την ανάπτυξη συνεργασίας με τη Σαουδική Αραβία.
Οι αρνητικές παράμετροι της τουρκικής οδού
Η τουρκική πρόταση για την Ινδοευρωπαϊκή οδό συναντά σημαντικά εμπόδια λόγω πολλών αρνητικών παραμέτρων. Καταρχάς, η παρουσία των Κούρδων και του PKK στη διαδρομή από το Ιράκ προς την Τουρκία αποτελεί σημαντικό εμπόδιο, καθώς η περιοχή διασχίζει κουρδικά εδάφη, ενώ οι ένοπλες δυνάμεις δεν έχουν καταφέρει να εξουδετερώσουν το PKK, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική από τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Η δεύτερη σημαντική παράμετρος είναι ότι η προτεινόμενη διαδρομή αποκλείει το Ισραήλ και την Ελλάδα, δύο σημαντικούς συμμάχους των ΗΠΑ. Οι δύο αυτές χώρες έχουν αναπτύξει στενή συνεργασία στη ΝΑ Μεσόγειο.
Η τρίτη παράμετρος είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον Ερντογάν και την Τουρκία από την ΕΕ. Η ενδεχόμενη εκβίαση από την Τουρκία, καθώς και η χρήση του μεταναστευτικού ως μέσο πίεσης, καθιστούν ανασφαλή την υλοποίηση του έργου.
Τέλος, η τέταρτη παράμετρος είναι ότι η υιοθέτηση της τουρκικής πρότασης θα καταστήσει την Τουρκία ηγέτιδα στη ΝΑ Μεσόγειο, κάτι που αντιβαίνει στα συμφέροντα των ΗΠΑ, της ΕΕ και του Ισραήλ, ειδικά όταν ο Ερντογάν διατηρεί φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία και το Ιράν, δύο εχθρούς της Δύσης.
