Έντονες ανησυχίες προκαλεί η κατάσταση της Αγίας Σοφίας, καθώς ένα βίντεο δείχνει κομμάτια σκυροδέματος να πέφτουν από τον τρούλο του μνημείου. Σύμφωνα με τον τούρκο ιστορικό Ιλμπέρ Ορταϊλί, το ιστορικό μνημείο κινδυνεύει από φθορές και τον υπερβολικό αριθμό επισκεπτών. Στο άρθρο του, εκφράζει την ανάγκη για κλείσιμο της Αγίας Σοφίας για εργασίες αποκατάστασης.
Ο καθηγητής διαχείρισης φυσικών καταστροφών, Ευθύμιος Λέκκας, επίσης εκφράζει ανησυχίες για τη στατικότητα του μνημείου και τονίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης, προειδοποιώντας για πιθανούς κινδύνους σε περίπτωση ισχυρού σεισμού. Η συνεχής έκθεση σε καιρικές συνθήκες και οι μαζικές επισκέψεις προσκυνητών αποτελούν παράγοντες φθοράς για το κτίριο.
Οι ειδικοί καλούν σε άμεση μελέτη και συντήρηση της Αγίας Σοφίας, ενισχύοντας τη στατικότητά της και προστατεύοντάς την από περαιτέρω ζημιές.
Πιθανή ακόμη και κατάρρευση σε έναν μεγάλο σεισμό
Ο καθηγητής διαχείρισης φυσικών καταστροφών, Ευθύμιος Λέκκας, εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για την κατάσταση της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Επισημαίνει ότι, παρά το πρόγραμμα ενίσχυσης της στατικότητας, το μνημείο έχει εξωτερικές και εσωτερικές φθορές, καθιστώντας το ευάλωτο σε σεισμούς. Επισημαίνει την ανάγκη κλεισίματος για εργασίες αποκατάστασης, υπογραμμίζοντας την ανεπαρκή στατικότητα του μνημείου.
Ο κ. Λέκκας επισημαίνει τη γεωλογική σύνθεση της περιοχής, με το ρήγμα της Ανατολίας που διατρέχει νότια της Κωνσταντινούπολης. Εκφράζει τον προβληματισμό για τη μη εκδήλωση μεγάλου σεισμού, παρά τις προσδοκίες, και προειδοποιεί ότι όταν συμβεί, θα είναι πιο ισχυρός από τον προβλεπόμενο για το 2020.
Αναλύοντας το ρήγμα της Ανατολίας, επισημαίνει την περιοδική κατακερματισμένη δομή του και επισηγάζει την υψηλή ευαισθησία της Αγίας Σοφίας σε έναν ισχυρό σεισμό. Οι φθορές και αλλοιώσεις του κτιρίου καθιστούν την Αγία Σοφία ευάλωτη, με τον κίνδυνο να υποστεί σοβαρές ζημιές.
«Το ρήγμα της Ανατολίας μαζί με εκείνο του Αγίου Φραγκίσκου είναι τα μόνα που έχουν μια περιοδικότητα. Το ρήγμα της Αντολίας έχει μήκος 1500 χιλιομέτρων και βλέπουμε ότι κατά διαστήματα σπάει κατά τμήματα. Δηλαδή το ρήγμα χωρίζεται σε περίπου 15-17 τμήματα μικρά και μεγάλα. Το πρώτο αρχίζει από την Αρμενία και την Κασπία Θάλασσα και το τελευταίο φθάνει στο Αιγαίο. Αυτά τα τμήματα σπάνε το ένα μετά το άλλο. Αρχίζουν από την Ανατολή και πάνε προς τη Δύση» λέει ο κ. Λέκκας και εξηγεί ότι «με το σεισμό του 1999 έσπασε το τελευταίο κομμάτι που υπήρχε στο Ισμίτ, το οποίο είχε μήκος 78-80 χιλιόμετρα περίπου και έδωσε τους μεγάλους σεισμούς του Αυγούστου και του Νοεμβρίου τότε. Το αμέσως επόμενο κομμάτι είναι το ρήγμα που περνάει νότια της Κωνσταντινούπολης και επηρεάζει άμεσα και την Αγία Σοφία. Αυτό το κομμάτι έχει δεχθεί την φόρτιση από το 1999 και σύμφωνα με απόψεις Γάλλων, Ιαπώνων και Τούρκων σεισμολόγων που συγκλίνουν μεταξύ τους, έπρεπε μέχρι το 2020 να είχε γίνει ένας μεγάλος σεισμός. Αυτός δεν έγινε γεγονός που σημαίνει ότι ο σεισμός θα γίνει αλλά όταν γίνει θα είναι πολύ πιο ισχυρός αν γινόταν το 2020. Τότε οι επιστήμονες περίμεναν έναν σεισμό περίπου 7 Ρίχτερ. Τώρα εξαρτάται αν θα σπάσει όλο το ρήγμα ή κάποιο κομμάτι του με τη δυναμικότητα να είναι στα 7 με 7,2 ρίχτερ. Επομένως όταν γίνει ένας τέτοιος σεισμός θα έχουμε τεράστιες επιπτώσεις στην παλιά Κωνσταντινούπολη. Γιατί οι περιοχές προς το καινούργιο αεροδρόμιο είναι σύγχρονες κατασκευές και έχουν αντισεισμικό σχεδιασμό. Αλλά με το δεδομένο που είδαμε στην Αντιόχεια τον Φεβρουάριο βλέπουμε ότι η ποιότητα των κατασκευών τους δεν είναι τόσο καλή. Άρα θα έχουμε μεγάλες επιπτώσεις. Έτσι η Αγία Σοφία έχει υψηλή τρωτότητα απέναντι σε έναν ισχυρό σεισμό εξαιτίας των αλλοιώσεων και της φθοράς που έχει υποστεί. Βέβαια δεν ξέρουμε αν θα καταρρεύσει σε έναν τόσο μεγάλο σεισμό, και το απευχόμαστε αλλά σίγουρα θα έχει σημαντικές ζημιές και αυτή είναι η ανησυχίας μας».
